Een systeem wordt bij elkaar gehouden door zijn attractors. Attractors beschrijven eigenlijk niets anders dan de structuur van het systeem. De attractors worden ook wel gezien als de cultuur, terugkerende patronen, gewoontes of regels van het systeem waarbinnen het zich gedijt. In deze blog gaan we in op hoe attractors gevormd vormen, wat ze precies zijn, en bespreken we verschillende soorten attractors.
Hoe ontstaan attractors
In een systeem zijn het de spelers (de actoren) van het netwerk die communiceren met elkaar. Door middel van feedback wisselen ze informatie uit en reageren ze op elkaar. Een voetbal team is hier een erg mooi voorbeeld van. Als een zwakke speler bijvoorbeeld aan de bal is, reageren de andere spelers hier anders op, dan als een sterke speler aan de bal is. Het hele team reageert dus op elkaar, waardoor op groepsniveau patronen gaan ontstaan. Ze reageren bijvoorbeeld niet alleen op die specifieke speler, maar ook op de reacties van de andere spelers. Middels verschillende bronnen krijg je als speler informatie binnen waardoor je hierop afstemt. Zo stemmen alle voetballers zich op elkaar af, en raken ze over de tijd gewend aan elkaar doordat ze weten wat ze van hun medespelers kunnen verwachten en hoe ze daar normaliter op reageren. Hierdoor ontstaan op groepsniveau dus een soort patroon wat alle spelers samenbrengt, een soort gewoonte van de groep. Zonder dat je het door hebt schiet je dus in bepaald (attractor) gedrag omdat jijzelf, en alle spelers om je heen zo zijn afgestemd dat je dit gedrag, zoals verwacht, gemakkelijk kunt laten zien. Het wordt het pad van de minste weerstand en is dus energie besparend. Gedragsverandering is daarom ook moeilijk alles zo staat ingesteld, en je gemakkelijk weer terug kunt schieten in je oude patroon.
Wat is een attractor
Een attractor is dus een staat van verhoudingen die is ontstaan door alle interacties in het verleden Het biedt een pad van de minste weerstand, en hoe vaker je dit attractorpad neemt, hoe meer hij er ook “inslijt”. Een mooi voorbeeld van een fysieke attractor is een “olifantenpaadje”, zie de afbeelding hieronder. Het paadje was nooit een pad maar is doordat mensen er toch gingen lopen, een pad geworden, en omdat er zo een mini-paadje ontstond, gingen er meer mensen lopen, en ga zo maar door. Een attractor geeft dus een zelf-versterkend effect, doordat mensen het doen, wordt het meer gedaan, door te laten zien dat iets mogelijk is, zullen meer mensen het proberen, etc. Door deze herhalingen vindt het systeem vaak ook steeds efficiëntere routes, de weg wordt steeds meer uitgesleten door de “stromingen van energie” die door het netwerk gaan.
Verschillende soorten attractoren
Er zijn verschillende soorten attractoren en in deze categorie zijn er ook “repellors”. In het lijstje hieronder bespreek ik ze (heel) kort. Maar zal hier in toekomstige blogs meer aandacht aan besteden, zeker de strange attractor is erg interessant voor het bestaan van leven en gezonde systemen.
- Punt attractor: Herhalende patronen die altijd op hetzelfde punt stabiliteit vinden
- Limit-cycle attractor: Een cyclus van patronen die perfect herhaalt worden (een loop)
- Strange attractor: Een herhalend patroon die bijna altijd hetzelfde pad neemt maar daar altijd net wat afwijkt
- Repellor: het tegenovergestelde van een attractor, een plek waar het systeem nooit stabiliteit kan vinden en altijd wordt weg gedrukt.
No responses yet